Prim Sorgulama

Bireysel emekliliğe otomatik katılım için düzenlenen tasarı, yakında Meclis’e gelecek. Yeni düzenlemeye göre, 45 yaş altı çalışanlar otomatik sisteme dahil edilecek ve maaşlarından 100 lira kesinti yapılacak.

Bireysel emeklilikte otomatik katılım için son aşamaya gelindi. Ancak yeni düzenlemenin ayrıntıları henüz bilinmiyor. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek'in açıkladığı bilgilere göre, 45 yaş altı çalışanlar otomatik olarak sisteme dahil edilecek ve asgari 100 lira katkı payı kesilecek. Diğer bir deyişle 45 yaş altında olan tüm çalışanların maaşı 100 lira kesintiye uğrayacak.

Taslağın Ekonomi Koordinasyon Kurulu'nda yapılacak değerlendirmenin ardından en kısa sürede Meclis'e sunulması bekleniyor.

6 AY SONRA İSTEYEN ÇIKABİLİYOR

Şimşek'in verdiği bilgiye göre sisteme giriş zorunlu olmakla birlikte, isteyen herkes 6 ay sonra parasını alıp sistemden çıkabilecek. Ancak taslağın ayrıntıları bilinmediği için 6 ay sonra parasını geri alacakların ödedikleri parayı kesintiye uğramadan alıp alamayacağı bilinmiyor. Nitekim isteğe bağlı yapılan mevcut bireysel emeklilik sistemine göre, 6 ay sonra sistemden çıkmak isteyen kişi parasını almak istediğinde kesintiye uğruyor.

DEVLET DESTEĞİ BİLİNMİYOR

Yeni taslakta bilinmeyen bir diğer nokta da otomatik katılımda BES'tekine benzer devlet desteğinin ne kadar olacağı. Mevcut sistemde BES'e katılımda devlet desteği yüzde 25. Yeni sistemde bu desteğin miktarı belli değil.

MEVCUT BES KATILIMCISI SİSTEME DAHİL EDİLECEK Mİ?

Bilinmeyen bir diğer nokta da mevcut sistemde BES katılımcısı bir kişinin yine zorunlu olarak sisteme dahil edilip edilmeyeceği.

Şimşek'in verdiği bilgiye göre, sisteme 13 milyon kişinin katılması bekleniyor. 2014 yılında yapılan pilot uygulamada 604 çalışandan sadece 4'ünün sistemi bıraktığına işaret edilirken, pilot uygulamanın gelir düzeyi yüksek şehirlerde yapılmasına vurgu yapılıyor.

TELEVİZYON ALMAK İÇİN SİSTEMDEN ÇIKAN VAR

Bununla birlikte, sigorta uzmanları mevcut bireysel emeklilik sisteminde ciddi sıkıntılar olduğunu yılın ilk çeyreğinde sisteme katılım hızının düştüğünü söylüyor. Nitekim, 2015 yılında BES'e 1 milyon 233 bin kişi girerken, 743 bin kişi çıkmış bulunuyor. Diğer bir deyimle şirketler, sisteme girenlerin yüzde 36'sını elde tutamıyor. Toplam rakamlara bakıldığında ise sisteme 11.2 milyon kişi girerken, 4,1 milyon kişi ayrılmış durumda. Uzmanlar, televizyon ya da otomobil almak için bile sistemden ayrılanlar olduğunu gördüklerini belirtiyor.

SİSTEM NASIL İŞLİYOR?

Mevcut sisteme göre, BES'e katılan bir kişinin emekli olabilmesi ya da toplu para alabilmesi için 10 yıl boyunca en az 100-150 arasında bir ödeme yapması ve 56 yaşını doldurması gerekiyor.

Emekli maaşı ise ‘ömür boyu' değil. Yani en az 10 yıl ödedikten ve 56 yaşına geldikten sonra toplam para istenilen yıllara bölünerek geri alınıyor. Ya da toplanan paranın hepsi alınıyor. Uzmanlar pratikte katılımcıların daha çok biriktirdikleri paranın tamamını aldıklarını söylüyor.

ŞİRKETLER KAZANMIYOR, BU İŞTEN ÇEKİLİYOR

Diğer yandan, BES yapan sigorta şirketlerinin bu işten para kazanmadığına dikkat çekiliyor. Türkiye'de yaklaşık 19 bireysel emeklilik şirketi olduğuna dikkat çekilirken, bunların 5-6 tanesinin bu işi yapmadığı belirtiliyor.

Devlet desteğiyle birlikte şirketlere yapılan kesinti oranının düştüğüne, şirketlerin bu nedenle para kazanamadığını, bu yüzden de bu işten çekilmeye başladığına işaret eden uzmanlar, emeklilik şirketlerinin BES'ten değil, hayat sigortasından kar ettiğini vurguluyor.

Uzmanlar, emeklilik şirketlerinin yeni sistemi bekledikleri ancak bir takım zorluklar yaşayacağını düşünüyor. Nitekim, bu sistemin yürümesi için ciddi bir alt yapı gerekiyor. Diğer yandan sistemde sürekli değişiklik yapılmasının da şirketlerin sıkılıp, bu işten çekilebileceğine dikkat çekiliyor.

Nitekim dünya devleri Ergo Emeklilik, Fiba Holding'e satılırken, Groupama Sigorta & Emeklilik'in ise sadece 67 bin katılımcısı bulunuyor.