Emekli olurken son 3.5 yıl çok önemli...
Okurumuz Murat Taş, gönderdiği e-postada şu bilgileri veriyor: “1982 yılında sigortalı oldum. Ancak sigortam tam bildirilmedi. Daha sonra Bağ-Kur’lu oldum. 18 yıl Bağ-Kur primi ödedim. Bağ-Kur ve SSK prim günlerimin toplamı 6000 gün. SSK’dan gerekli şartları sağlıyorum. Ancak SSK’dan emekli olmak için 3.5 yıl SSK’lı olmak gerektiğini öğrendim. Emeklilik için hala bu şekilde bir zorunluluk var mı?” Taş, bu süreyi doldurmak için 1984 yılında yaptığı 20 aylık askerlik borçlanmasının bir faydası olup olmadığını da öğrenmek istiyor.
HİZMET BİRLEŞTİRMESİ
-1 Ekim 2008’de 5510 sayılı kanunla sosyal güvenlik sistemi değişti. Bu değişiklik ile hizmet birleştirilmesi 1 Ekim 2008’den önce ve sonra sigortalı olanlar için ikiye ayrıldı. Hizmet birleştirilmesi emekli aylığı bağlanmasını kapsadı. Emekli maaşında bağlanmasında hizmet birleştirilmesi;
-1 Ekim 2008 sonrası sigortalı olanlar için hizmet birleştirilmesi, tüm sigortalılık süresindeki bildirimler dikkate alınıp en fazla sigortalılık hangi ise o sigortalılık şartlarına göre belirlenir. Buna göre; 1 Ekim 2008’den sonra sigortalı olanların emekliliği için kişinin tüm çalışma hayatı boyunca en fazla hangi statüde (memur, işçi, esnaf) çalıştığına bakılacak ve en fazla hangi sigortalılık varsa o sigortalılık şartlarına göre emekli olacaktır.
-1 Ekim 2008’den önce sigortalı olanlar ise 2829 sayılı “Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Yasa” şartlarına göre emekli olacaktır. 2829 sayılı kanuna göre, kişinin emekliliği ile ilgili memur mu, SSK’lı mı yoksa Bağ-Kur’lu olarak mı emekli olacağına, son emeklilik tarihinden geriye son yedi yıllık fiili hizmet süresi olan (360x7=2520 gün) süreçteki çalışmalarına bakılarak karar verilir. Fiili hizmet süresindeki son 7 yıldaki sürenin durumuna göre iki farklı şekilde tespit edilir.
Son 7 yıllık fiili hizmet süresi içinde fiili hizmet süresi fazla olan yasaca, aylık bağlanır. Örneğin: son 7 yıllık fiili hizmet süresi içinde sadece iki kurumda çalışmışsa 1261 gün (3.5 yılı aşan ) hizmetin bulunduğu yasaya göre, üç yasada çalışmışsa en fazla hizmetin bulunduğu yasaya göre hesaplanır.
Son 7 yıllık fiili hizmet süresi içinde hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu yasaya göre aylık bağlanır ve ödenir. Örneğin: son 7 yıllık fiili hizmet süresi içinde önce Bağ-Kur’lu olarak 1260 gün sonra SSK’lı olarak 1260 gün çalışan sigortalıya SSK şartlarına göre aylık bağlanır.
2008 ÖNCESİ İÇİN DİKKAT!
Bu açıklamaların ardından okurumuzun sorduğu soruya “son 3.5 yıl hala geçerlidir” cevabını verebiliriz. Okurumuzun SSK’dan emekli olabilmesi için kesinlikle son 3.5 yılında SSK prim ödeme gününün fazla olması gerekir. Bu sürenin hesabında askerlik borçlanması, yurtdışı borçlanması gibi süreler söz konusu 7 yıllık süre içinde ise dikkate alınır. Diğer türlü alınmaz. Örneğin 1980 yılında askerlik yapan kişinin borçlanma yapması durumunda 1980 yılındaki askerlikte geçen süreyi satın almış olur. Bunun için okurumuzun 1984 yılında yaptığı askerlik son yedi yıllık süre içinde olmadığı için dikkate alınmaz.Ersin UMDU