Bu yazımızda malulen emekli olma şartları, malulen emekli olanların hakları, malulen emekli aylıklarının kesilme halleri kısacası malulen emeklilik ile ilgili tüm sorularınıza yanıt bulabileceksiniz.
1-5510 Sayılı Kanuna Göre Kimlere Malul Denilir?
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre; hizmet akdine tabi (4/a lı) (SSK) ve kendi adına ve hesabına bağımsız (4/b li)(Bağkur) çalışan sigortalıların çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %60’ını, Kamu görevlileri kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü,
kaybettiği Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalılar malul sayılır.
2-Sigortalıların kendi aldıkları sağlık kurulu raporları malul sayılmak için yeterli midir?
Sigortalıların sağlık hizmeti sunucularından alacakları maluliyete ilişkin raporlar, 5510 Sayılı Kanuna göre malul sayılmaları için yeterli değildir. Sigortalının malul sayılabilmesi için, çalışma gücünün veya meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını kaybettiğinin Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca tespit edilmesi gerekir.
3-Malulen emeklilik için gerekli şartlar nelerdir?
Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulunca malul sayılan sigortalıların malullük aylığından yararlanabilmeleri için;
- En az on yıldır sigortalı olması ve toplam olarak 1800 gün uzun vadeli sigorta kolları primi ödemesi, başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul ise sigortalılık süresine bakmadan 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması,
- Maluliyeti nedeniyle sigortalı olarak çalıştığı işten ayrılması, faaliyetine son vermesi ve görevinden ayrılması,
- Hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanların ise kendi sigortalılığı nedeniyle Kuruma genel sağlık sigortası primi dâhil, prim ve prime ilişkin borcu olmaması
- SGK’ya yazılı dilekçe ile başvurması
gerekmektedir.
4-Malulluk oranı %60’ın altında olanlara aylık bağlanabilir mi?
Çalışma gücünün ya da meslekte kazanma gücündeki kayıp oranı % 60'tan az olmakla birlikte, % 40 veya fazla olanlara da aşağıda belirtilen şartlarla yaşlılık aylığı bağlanır.
5- Malulluk oranı %60’ın altında olanlara aylık bağlanma şartları nelerdir?
Çalışma gücündeki veya iş kazası ya da meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücündeki kayıp oranı;
a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,
malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla herhangi bir yaş şartı aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Bu kapsamdaki sigortalılar 5510 Sayılı Kanunun 94 üncü maddesi hükmü gereğince kontrol muayenesine tâbi tutulabilirler.
6-Birden fazla sigorta kolunda çalışması bulunanlara malullük aylığı nasıl bağlanır?
Birden fazla sigortalılık statüsüne tabi çalışmış sigortalıların malullük başvurularında, en son hangi sigortalılık statüsünde çalışmışsa o statü dikkate alınır.
7-Malulluk Aylığı Bağlanması için nereye ve nasıl başvurulur?
Sigortalı veya sigortalının işvereni, maluliyet durumunun tespiti için sigortalının bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya en yakın sosyal güvenlik il müdürlüğüne ya da sosyal güvenlik merkezine yazılı olarak başvurmalıdır.
Kişi yazılı olarak başvurunun ardından yetkili sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarına sevkini yaptıracaktır. Bu sağlık kurullarınca düzenlenen raporun incelenmesi sonucu Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu, sigortalının maluliyet şartlarını taşıyıp taşımadığına karar vermektedir.
8-Malulen emeklilik başvuru için istenen belgeler nelerdir?
Hizmet akdine tabi ssklı çalışan çalışan (4/a’lı) ve kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile köy ve mahalle muhtarları (4/b’li) (Bağkurlu) sigortalılar için;
-Tahsis Talep ve Beyan Taahhüt Belgesi
-Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi (işten ayrıldıktan sonra ilk 10 gün içinde talepte bulunanlar için)
Kamu görevlisi emekli sandığına tabi (4/c’li) sigortalılar için;
-Malullük aylığı bağlanabilmesi için açıkta bulunanların şahsen/vekâleten veya görevde bulunanlar için Kurumları aracılığı ile yapılacak başvuru,
- Malulen emekliye sevke ilişkin emekliye sevk onayı
- Maluliyetin tespiti için Sağlık Kurulu raporu
9-Malulen emeklilik aylığı hangi hallerde kesilir?
Malullük aylığı,
- Sigortalıların 5510 Sayılı Kanun kapsamında veya yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlamaları,
- Kontrol muayenesi sonucu malullük durumunun ortadan kalkması,
hallerinde kesilir.
Kontrol muayenesi; sigortalının veya bunların hak sahiplerinin malullük ve iş göremezlik raporlarında belirtilen rahatsızlıklarının mevcut olup olmadığının tespiti amacıyla Sosyal Güvenlik Kurumunca muayene ve tetkik yaptırılmasıdır.
10-Maluliyeti Çalışmaya Başlamadan Önce Olan Sigortalılara Malulen Emeklilik Aylığı Bağlanır mı?
Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya özrü bulunan sigortalılara malullük aylığı bağlanmaz, bu sigortalılar erken emeklilik hakkından yararlanırlar. Bu durumdaki sigortalılara; 15 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün uzun vadeli sigorta kolları primi ödemiş olmak koşuluyla özel statüde yaşlılık aylığı bağlanır.