Prim Sorgulama

Memurlara doğum izni kapsamında tanınan yarım gün çalışma dolayısıyla maaş yarıya düşüyor peki SGK primleri bundan nasıl etkileniyor? Bakın çalışanın cebinden ne kadar para çıkacak...

Doğum yapan memurlara tanınan yarım gün çalışma hakkı çocuk okula başlayıncaya kadar yani yaklaşık 4.5 yıl süreyi kapsıyor. Yarım çalışan memur ya da işçi maaşını yarım alıyor ancak SGK primleri de yarım maaştan etkileniyor.

Maaşları yarıya düşen memurların prim ödeme ya da geç emeklilik ile karşı karşıya kalması söz konusu... Doğum izni kapsamında yarım gün çalışan ve yarım maaş alan memur ve işçiler bu dönemde sağlık hizmetlerinden yararlanabilecekler fakat emekliliğe sayılan primleri işverenleri tarafından yarım yatırılacak. Peki düşük prim yatırılmasını istemeyen çalışanlar ne yapacak? İşte yanıtı...

YARIM MAAŞ YARIM PRİM...

Habertürk'te yer alan habere göre, geç emeklilik ve düşük emekli aylığı mağduriyetini yaşamak istemeyen memur ve işçiler ise primlerini kendi ceplerinden ödemek zorunda kalacaklar.

ASGARİ ÜCRETLE ÇALIŞAN BİLE 14 BİN LİRA PRİM ÖDEYECEK!

Asgari ücretli çalışanlar bile 14 bin 452 lira prim ödeyecekler. Ücret ve maaşı yüksek olanlar ise daha çok prim ödemesiyle karşı karşıya kalacaklar.

SAĞLIK HİZMETLERİ ALINABİLİYOR AMA PRİMLER YARIM...

Doğum sonrası yarım çalışma izinlerine ilişkin torba yasa tasarısının TBMM Genel Kurulu'ndaki görüşmeleri devam ederken, vatandaşlardan da uygulamanın nasıl olacağına ilişkin sorular geliyor. En çok merak edilenlerin başında ise yarım çalışma döneminde sosyal güvenlik haklarının ne olacağı geliyor. Kısmi çalışma döneminin bitiminden itibaren çocuğun okula başladığı tarihe kadar olan sürede memur ve işçiye haftalık çalışma süresinin yarısında izin yapma hakkı tanınacak. Tasarıda "okula başlama tarihi" ifadesi, "çocuğun 60 ayını doldurduğu tarihi izleyen eylül ayının sonu" olarak tanımlandı.

MEMURUN İŞÇİNİN CEBİNDEN BİR DE PRİM PARASI ÇIKACAK!

Bu hakkı kullanabilmek için memur ve işçilerin ekonomik durumunun iyi olması gerekecek. Çünkü bu süre boyunca yarım maaş/ ücret dışında bir gelirleri olmayacağı gibi üstüne de ceplerinden prim ödemek zorunda kalacaklar.

Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri işverenleri tarafından yatırılacağı için sağlık hizmetleri bakımından sıkıntıları olmayacak.Fakat, yaşlılık primleri açısından 4.5 yıl boyunca "yarım" çalışmış görünecekler. Bu dönemde sadece 2 yıl 3 ay prim yatırmış kabul edilecekler.

KISMİ ÇALIŞMADA SÜT İZNİ YOK

Çocuk sayısına göre 2, 4, 6 ay süreyle "kısmi çalışma" hakkını kullanan çalışanlar, bu süre boyunca "süt izni" hakkından yararlanamayacak.

ANNE, BABA VE EVLAT EDİNEN YARARLANABİLİR

Tasarıya göre doğum sonrası izin sistemi şöyle işleyecek:

-16 haftalık doğum izninin bitiminden itibaren işçi ve memura, ilk çocukta 2 ay, ikincide 4 ay, üçüncü ve sonrakilerde ise 6 ay süreyle "kısmi çalışma" hakkı verilecek.
-16 haftalık doğum izninin bitiminden itibaren işçilerde 6 aya kadar, memurlarda ise 24 aya kadar ücretsiz izin uygulaması devam edecek.
-Ücretsiz izin hakkını kullanmayan işçi ve memur, "kısmi çalışma" süresinin bitiminden itibaren çocuk okula başlayıncaya kadar haftalık çalışma süresinin yarısı kadar çalışma hakkını kullanacak. Plan Bütçe Komisyonu'ndaki görüşmeler sırasında işçi ve memur arasındaki düzenlemede eşitlik sağlanarak, "kısmi çalışma" hakkı çocuk sayısına bağlı olarak 2 ay, 4 ay, 6 ay şeklinde kademelendirildi. İzne ilişkin tüm haklardan anne, baba ve evlat edinenler yararlanabilecek.

'KISMİ' ÇALIŞMADA HAK KAYBI OLMAYACAK

İşçi ve memurların 6 aya kadar olan "kısmi çalışma" dönemlerinde ekonomik kayıpları olmayacak. Devlet memurlarının maaşları ek ders ücreti, performansa dayalı döner sermaye payı, fazla mesai ücreti gibi fiilen çalışmaya dayalı ödemeler dışında eksiksiz ödenecek. İşçilerin bu dönemde hak kaybı olmaması için de İşsizlik Sigortası Fonu'ndan, çalışmadıkları günler için brüt asgari ücret üzerinden ödeme yapılacak. Ancak, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ödeme yapılabilmesi için işçi adına doğum tarihinden önceki son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olması gerekecek.

ASGARİ ÜCRETLİLER KARLI ÇIKACAK!

"Kısmi çalışma" döneminde yapılacak bu ödeme dolayısıyla, brüt ücreti bin 647 liranın altında olan işçiler, normal çalıştıkları döneme göre daha fazla ücret alacaklar. Örneğin, asgari ücretli bir işçi kısmi çalışma döneminde işverenden bin 300 liralık net ücretin yarısı olan 650 lira alacak. İşsizlik Sigortası Fonu'ndan ise brüt ücretin yarısı olan 823.50 lira üzerinden para alacak. Bu paradan sadece 6.25 liralık damga vergisi kesilecek. Böylece, normalde net bin 300 lira ücreti bulunan asgari ücretli bir işçi, doğum sonrası kısmi çalışma döneminde 650+817.25 TL olmak üzere bin 467.25 lira para alacak.
Gerek işçi, gerekse memurun söz konusu 6 aya kadar olan kısmi çalışma döneminde prim kaybı da olmayacak.

YARIM ÇALIŞMA İZNİ 1 ÇOCUK İÇİN SADECE 1 DEFA!

"Yarım çalışma" hakkı, bir çocuk için bir defa kullanılacak. Bir süre sonra dilekçe ile normal çalışmaya geçen, aynı çocuk için yeniden yarım çalışma isteyemeyecek.

1 KEZ BANKACI DA YARARLANIR

Doğum sonrası izin haklarından 506 sayılı Kanun kapsamındaki banka ve sigorta şirketlerine ait sandıklara tabi çalışanlar da yararlanabilecek.
Memur için kapsam genişletildi ancak işçiler için düzenleme olmazsa kısmi çalışma ve yarı zamanlı çalışma hakkı, yasa sonrası doğacak çocuklarda geçerli olacak.

İŞÇİ ATARSA TEŞVİKTEN YARARLANAMAYACAK

İşbaşında eğitim programını bitiren bir genci 2016 Ocak ayında işe alan işverenin teşvikten yararlanabilmek için; 2015 yılında ortalama 3 işçi çalıştırdı ise 2016 yılında SGK'ya 4 işçi bildirmesi gerekecek. Eğer bir ay bile 3 işçi bildirirse, o ay teşvikten yararlanamayacak.

Bu nedenle işbaşında eğitim teşvikinden yararlanan bir işveren, diğer işçilerini işten atarken bu durumu da dikkate alacak. Aksi takdirde teşvik hakkını kaybedecek. İşçi başına her ay 337 lira daha fazla prim ödemek zorunda kalacak.
Hakkını kaybettiği halde teşvikten yararlandığı sonradan tespit edilenler ise ceza ve faiziyle birlikte geri ödeyecekler.

Doğum nedeniyle sosyal yardımları ve mali değişen anneler şimdilerde yenilenen uygulamaların içeriğini öğrenmeye çalışıyor. Açıklanan eylem planından sonra doğum izni kaç gün sorusu çok soruluyordu bu sorunun yanıtı da yeni yasa ile birlikte belli oldu ve çalışan annelere doğum izni için iş düzenlemeleri de yapıldı. Resmi gazetede yayınlanıp kesinleştikten merak edilen doğum parası için gerekli evraklar neler sorusunun cevabı da belli oldu. Nüfus bilgilerinin dikkate alındığı doğum parası uygulamasında da üç çocuk yapan bir anne toplam olarak 1300 TL gibi bir çocuk yardım parası alabiliyor. Devletin verdiği doğum parası ve izni detayları ile primsorgulama.com'da.

DOĞUM PARASI İÇİN GEREKLİ EVRAKLAR NELER

Günümüzde yeni çocuları olacak çiftlerin masrafları da artıyor. Bu durumu gözönüne alan devlet de çocuk parası ile çiftlere destek oluyor. Vatandaşları çok sevindiren bu uygulama ilk çocuktan sonra yapılacak ikinci ve üçüncü çocuğa da teşvik oluyor. Doğum parası alınabilmesi için gerekli evraklar tamamlanmadan önce aile sosyal politikalar il müdürlüğüne başvuruluyor, eğer kamusal alanda çalışıyorsanız çalıştığınız yere de başvuruda bulunabilirsiniz. Daha sonra ise çocuğun sizin olması ve anne ile birlikte sağ olarak doğmuş olması, Türk vatandaşı olması gerekiyor. Ödeme yapılırken "kimlik paylaşım sistemi"nde yer alan nüfus bilgileri doğrultusunda işlem yapılacak. Bu şartlar sağlandığı takdirde başvuru işlemi onaylanıyor. 2015 yılının Mayıs ayında başlayan uygulama yurtdışında yaşayan Türkleri de kapsıyor, onların ise müracat işlemini konsolosluklara giderek yapması gerekiyor. Doğum parası için gerekli evraklar arasında ise kimlik no gerekli oluyor. Bu para yapılan çocuk sayısına göre de değişiklik gösteriyor. Birinci çocuk için 300 lira, ikici çocuk için 400 lira, üçüncü ve diğer çocuklar için 600 lira ödeniyor.

Hazırlanan yeni yasaya göre sadece doğum parası verilmiyor, memur, çalışan ve doğum yapan anneler için de çalışma koşulları yeniden düzenlendi. Doğum izni süresi kaç gün sorusu da bu yüzden merak ediliyordu. Doğum yapan anneler, ilk çocukta iki, ikinci çocukta dördüncü, üçüncü çocukta altı ay olmak üzere yarım çalışma ödeneği de verilecek. Eğer isterlerse çocuğu ilkokula başlayana kadar yani beş yaşına kadar kısmi olarak çalışabilecek. Çalışan annenler maaşının yarısını iş yerinden, yarısını da İş-kur'dan alacak. Kamu görevlileri ve memurlar bu hakkı altı ay süre olarak kullanabilecek. Doğum izni süresi sadece beş gün için sınırlı değil babalar da beş gün doğum izni kullanabilecek. Doğum yaptıktan sonra aylıksız izinde geçirdikleri her sene için ilerleme kademesi alabilecek olan anneler her üç sene de bir derece yükselmesi de alabilecek. Eğer çocukları ikiz olursa izin süreleri birer ay daha ekleniyor, bebeğin engelli doğması durumunda yarım günlük çalışma on iki aya çıkartıldı. Yarı zamanlı çalışma süresi imkanı evlat edinenlere de getirildi, böylece üç yaşını doldurmamış çocuk evlat edinen memurlar için sekiz haftalık izin de veriliyor.